Powered By Blogger

Tuesday, April 27, 2010

Jadu Ki Jhappi..

Muhtheih lah hilou,khoihkhak theihlah hisamlou,lah lungsima vei keihkuih den, mangngilh zohlah hilou..itna ichih zaw maktak eive maw. Khoihkhak theih leh muhtheih khong hile zaw delete or lakhia ‘aihke’h doctorte’ kia vapai a valak khiat sak theih maikhong hileh anop ding dan. Siamtu’n mimal chiata itandi ua ahawm iitna zaw lamdangtak ahive. Chika itheih ngeileng hilou zomah,ngaih a ngai, it a it mai, sihngam a ki-iit mawk. Lamdang takzaw hi maw.

Sawtzaw painaikei, galbuai ziaka tenna khua khekngai in kumkim vela sikul danga kisuan ngai. Note tei ditoh laisim ditoh kibuai charchar pahmai, achanga duty(galbuai) a kuan hizomah. Huai ka class ua numei asam ahunlel a tom,ngoumohlou a dinsang dan hunlel, amelsiang leh nuihmai takmai in kamit ala, ka enchim hetkei mawk hi. A omdan leh gamtatdan teng hoih kasa vek mai, houpih ut in phe tettet mahleng ahun ahongtun chiang in “Hi,Good Morning” chihlouh ngal kagen khejou mahmah kei, kagen diteng ka gawl a taang abang maimah hi. Class khat,section kibang akihih na ah hun sawtlou nungin kakineel ua,kihoujel kichiamnuihjel in ka omthei uh hi.Huai hunlai velmah in ka classmate te uh khatin leng sawtpi ngaita ahi chih kaza a,kalungtang a vut hi. Himahleh,thuak kenkon teitei in ka om nilouh hi. Khatvei class pumpi ann nek khomna om hiven amahleng ahong hohtei a,amah sawtpi ana ngaipa’n veel vitvit ahihchiang in keipen kana etmai louh hih dingdang a omkei khopmai. Angai tupa’n bel a velh vitvit dimah akhatnu’nle angaihlam thei ahihchiang a(a ngaithuk chu hi nailou), keibel kuamah theih louhkal in ana ngaikhin gawp mahleng kangaihlam lah gen ngam deklou kahih chianga. Kabuaina chu bangdang hilou,ka itdan leh ngaihdan thu genleng,angaihdan loulam hileh tua kaki lawmtaak bang ua kilawmta theilou di,nuam nonlou ding, genkei leng houpih thei, leh akiang a omthei zaw ding chih ngaihtuah chu ka hipeuh mah a. Pawl 8 khonglel kihi ahihman in bangchi banga ingaihte kianga kon ngai vachih ding adiam chihkhong aki ngaihtuah saan laitak hiven,apat di dan abul-abal ding thei zou nailou ana kihi dan ana hi ahi.

Hunte paizel ahihmanin,ilungsim ngaihtuahna leng hong kikhek pianta. H.t(huaituh) piching deuhta….himahleh hiai minu bel ka mangngilh thei ngeikei hi.Pawl 9 kahihkum un ki section khanonlou kahihman un kihoutuah chih khong ahong vangsim ta a,ahong vang deuh deuh leh i ngaihna lian semsem. Vul ningniang zena kumkai in Pawl 10 ah kahong ki class nonta uhi. Kenleng tukum chu kagen teitei ding chi in kagen dan dingte bang ngaihtuah in kana buaiten hi,angai tupa’n ngailai mahleh “keia nu’n” dawnna pelou ahi chih thei kahihman in gen chu kasawn ahimai. Sikul vai khong ‘aihkeh SSPP vai khong a hun zatkhawmna khong ah gen tumsek mahleng lawmta dana hon en ahi khading chijel in kaki peel saksak a,SSPP conference khong a kijuijui in ka om ua,Nikhat houh SSPP games and sport a Unit dangte toh kidem in kou unit ten zoulou dinglai honzoh ualeh kipak lua in kaki “hug” kha jojen uhi. Ama ading in “friendship hug” ahi maithei ‘mahleh keidin zaw kadam sung ka ngilh louh ding katunga thiltung kakipah na mahmah ahong suak hi.

Na Vang ngaih luat vang in laikhun belh zel a zalmang melmuh keidin lam etna omsun hi.. Zalmang hizongleh ngaih…

Theihlouh kal in kumte hongbei in pawl 10 examte kizou in,result te hongsuaka,college khong kai in hunte kizangtou hi. Tuchiang inbel kihoukhak nading hunleng a om nonkei a, ken bel niteng in kamu a himahleh ama’n ahon mu nonta kei. Ki sathei bang kasa a,a geia ombang ka ut tuntun sek hi. Ken huai tantan ana ngai ing amahlah theisak tuanlou kahihmanin banga kalam et theih tuan? Amah leng hun sawtlou nung in ngaihzawng neita chih kaza,kenbel poisa mahleng ka phulouh ahihlam chianlua kahihman in a iit tu ding om kachi a kapahpih huai kasa hi. Kakipah pih hangin ka pawna zel alah! Omdan dingle theihzoh huaikei ngei mai.

Kum le khate kikheng a paizel ahihmanin, kum 15 lambang paita mahleh kamang ngilh hauhkei. Akhenchiah kaki ngaihtuahsek a Ama’n leng ka itlam ka omdan apan ana theisam dia aw.. theileh ahon iit in ahon hehpih sam dia aw..chih khong kasuang tuah neuhneuh sek hi. Aguk a ngai tuntun in ka oma..ka omlai a..ka omlai! Khatvei kialel alungtang taktak toh "ka hon it' honchileh jaw damsung ka set ding kipahna nei mai ding in kaki ngaihtuah.

Thilsiamte vanga lailung zuang hikeng...navang ngaih lungzuan pih hing e, bangkim ahih thei tung pa thian in a ut banga vai hawm hi e...

Huchih lai in ka tapa pa'n hon pawnga, ka ofis kaikuan hun ahihlam hon hilh a,keileng kamang ka ngaihtuah a atak hileh kachi tuankei, hon ngai tuandia hia? mawle? kihahsiang zok in ofis kai geihrel!!.

Monday, April 26, 2010

KHUA LUM PANTA AIHCHIAH..

Chi daihle..Sawtpai nailou in i Zozaam news uah,Tamil te’n Zomi nungak leh Tangval suam ua van laksak uh chihthu bang,Beach a ki tawp tonton bang,eimah leh eimah kina a buai in kisual-kuvua a om chihbang,kana sim a athuak khate i puaknat piha,keileng kalung a khoih mahmaha poikasa hi. Kei gen/gelh a bang phatuam omding hikei mahleh a phat tuam khak lam etna nei tei tei kawm in i gelhjel mai awleh.
Mi’ suam/suknoplouh/abuse a I omziak uh bangziak hidi’n nakoih a? Ei mohna in koih phot in ki mohsa phot le’ng. Bangziak taka mi khutnuh leh simmoh a ki omkhanak ahi dia chih i ngaihtuah vengveng chiang in i omdan khohei-gamtat asiat luat jiak adiam?Numei-Pasal kimai ngal lua a iom uh honthei ua hon(i numeite uh) mai ngai pih uh ahi diam? I numei te mah leng maingal theiha om uh ahidiam? Pasal te’nleng I numeite uh midangte zah didan a bawlthei lou idiam? Ei lawi i omdan tak uh bel,kipawt tuah noi noi, ahihkeh kholai a ki zui nuutnuut,kizui huuthuut.. bang hih ding neipi le hilou a numei’ innluahna khonga va chiau vengvung khemkhem. Hon na en tute’n I numeite uh bang hon chi muhsak ding uh ahia na ngaihtuah ngei hia a khanglui lungsim pii utoh. Innlum apan gamla taka I omna u’ah ei leh ei ki-iit ki-ngai kha bangleng i om tham ding uh,(Ei-leh-Ei bang chu kingaih luat di! )innlam dana zan sawt pipi kholaia kijuih apilvan huai mahmah.Pasal te’n i numei te uh ading khualsak a innlum bittak a atun uh chian gige theileng...i potpih leh le.
Sepna nei ngen banah inluahna mun kichuplou tak a teng nimnem,mi daikilkal khonga teng ihihna ah Misual/Mikhel tuah baihlam namun(Chileng kakhial diam ah) a teng kihi ahihmanin,Isepna apan zekai dinga ikigintak leh “Auto” laak a inlum/room delhpah vengveng ding, gintak louhpi a tuah ekh theih inchin.Adiak in Numei te’n,na cellfon ah Emergency no. Or lawmte no. Mek khiat theih geih ding a koih a banghiam nuamlou sim oma itheihleh ilawmte khong houpiha(Balance i niehke’h leng Fon apaulem kineih mai di) i omna gen ding ahi,I pau theikei mahle uh bang gen nuam ihiam chih theihna chiang nei uh ahihman in hong phatuam khamoh lou ding eive. Huaibanah,Namdang,kol-le-vaite toh kingaih chihbang leng kuamah kikham theih ahih sama,eithu deihchiat eithu a om a khosa ihih chianga gen nase omlou,sia-le-pha thei chiatchiat ihih chianga innlama amuzou nonlou te’ adia lam-etthakna mun himai! Hahaheu... Himahleh,I hinkhua a Quality neih ding ahi, hileh,Manipuri te lakah hiaite zaw adangte abang kei uh chih kitang maithei eive.
Ei leh Ei,chileng,Zomi namte hih kituak taka om haksa sate ibang,i omkhawm tamna mun ua buaina in jui deuh gige. Kina-kisual a om in heutute buaipih dia om teitei,ju lah duh,damdawitang lah duh,khamtheih chiteng lah duh, I khamchianga lah mi’n i khamlam honheikei khale uh chi hileh kilawm a aw bang ngaihpah lala in mi ban tot/chou mawk, (innlam toh kibang di sa,mi vasuheh khale chin a temsau mukkoi ua hon satlum di ua tuipi a honpaih di ua..himai! Oval..... ).Bangteng genleng le phatuam di anadiam maw,lungtuaklou laikuangsawk khawm,lungtuaka laikuang sawk khawmte le khen sawm teitei, pawlpi khong side income dia zang thei zomah te ihih chianga..huai khong deihna lama houh pawltuam sat ihi kha d’uam maw kachi sim aka..Huchi kawmkal a atelna di pen theilou a alanglang a tai duangduang le om hinalais..anihtuaka ut mawk! Pawlpi diktatna toh kiphutkhia sunga zaw a omloute tanga pang di hong omzel mai ‘aihkhaaa....Keizaw lemna deihmi kahi a Lemna mah kadelh tinten a kasah khua in ahonchih dungzui in kazui tlats!! Hichibang a misubuai a,pawlpi adia mibuaihuai te SIVEK UA...chih dikhong hileh! Mikhat inle a innkong ua guitar/Chinglit tuma khavak nuaia lasa hiveh aw..”anbang it anglai naubang kon poma..,”chia sapan kiangkiang chihleh anungak nu toh akikhen dan ngaihtuah khaguih, hehlua khapetzen a”HIZONG TUNLEZUA SIMTHU LEL SIAM VANG IN..” chi’a ngaihdeuha sakle sakthoh nonlou a chikhe LULU ekh mawk, chih dan deuh a, kuaman hon puaknat pih keileh le,thil ipuak nat te igen hiam igelh khiak leh apuak zaang in chin a simtute adia le...theikhang nou ngaihdan dan! !. Huaiziakin,Inlam politics leh i hihnate khong suang in hiailam ah potung sedah nihang, aki laulua dingle omkei mah hang. Kituak tak in omle hang nabang NA a? Khotagunda banga chet hun nonlou, mi Tungsolkhapi a hoh ua tamveipi hong kileh manta uh eingal, Ei lawipi lelaw Chennai kitung pan ‘aihbang!

Khuale lum panpan,lum deuh deuh di,lum zaw lai di ahihchiang in numei te nakicheidan uh ana enthak un,lumtawk lehleh “huai” tengchauh khuha kholai a pai bonbon di hituanlou,nakim napam a hon en likliakte’n “khuaite” hon kimawlpih di ua zaw, General Hospital,Chennai a vehna k’ong neih a ngai khadi. Tui tam pipi dawn ding. Kholai a ngasa kikang gamte khong,mangan tang khong pawng neklouh ding, tuisuansou sa dawn ahoih,tui votlua pawng dawn ding hilou, khosik abaihlam!

Monday, April 19, 2010

MELHOIH

Mihing sap sap a piangkhia dia le ahoih tuanbik ana om uh heveh aw. Aval dizaw omkhang! Hilele ana hampha diak te zaw melhoihte ana hi lim ve uh e maw. Koimun-koimun ah om in, atheih ngeilouhna munah omle uh le amelhoihna ziakua mite mitsuan leh ngaihsak hipah mawk uh eitelvoi! Job Interview na khong a numei melhoihte chingnuam se unchin, asep chiang bang ua le deihsaktuam a omnak uh heveh aw. Asep pihte uh hi'n, a tung ua sem aheutute nasan un deihsak tuam in , a maa uh adangte toh teh in vang/thoveng baih mahmah chileng diklah khol kenteh.

Thupil in "Melhoih ningtui kidawnlou” china inchin akua-akua mihinga piangkhe taphot in zi di'n mibangchi bangte ateel or adeihthusam uh ahia chile hang atamzaw Eh! I vek ua i deihguk ta'tak zaw “melhoih” ana hi gige eive maw.. Mikhat in numei khat hoisalua in adeihthu sam," kagei ah om henla, kamaa a tusak dingin, etmai di, huchia le lungkim lotel di" chidan hin maw. Koihiam ihohna lama numei hoih isak mahmah, duang kikhai tak imu bang zaw, hampha kisak tuntun a om mai, huaile- amuh chauh! Ahuai I mimuh pen inlah honthei le hituanlou, ei ama mel muhziaka analungkim mahmah in sun nitum a nui heuhau thei mawk dan ana kihi, kha hitel vehang e mihing. Huchibanga hoihte’n zaw ek le neikei le uh kilawm e… School khong college khong a hoihsak neih bangle nuam hiven, a omna lamlam ua ki om ut, ki en en ut lah houpih ngamle hituanlou. Akhente lah hoihsak nei in mu ut mahmaha ama theihlouh chihphetlouh aman le hon theilou pi a ana ngai khin lotel mawk! Mipilak/mipi kipolh khawmna khonga etbawl veu..anunglam mukha bang zaw.. mood fuh topmai, anunglam apan ahihkeileh apaidan apan ale i hoihsakte kithei mai hiveh aw.. Gintaklouh pi a eilam khong a hon et chianga, ei hon en di kisa in ana zum lotel, omdan dibang theilou zozen! Ei hon en le hikhollou maithei chu hi.

Adiakin, pasal melhoih sang in numei melhoih zaw "LAL" na uh eive. Pasal angai lah tam, angai atam ziaka a mai et tam chihna hipah, delh tetet ahihchianga a chihchih uh adeih deih uh hihdia pasal mansa adim-aha a om himai. Hampha tungtuan uh hiveh aw.

Sakmelhoih duang etlawm lungsimsia hile uh le, a sakmelhoihna uh zaw ahamphat pih gige uh aka. Mite deihsak, mite mitsuan, mite mai-et ahihna zal un akhenin a zangkhial naksek ua akisu “dere” khanak uh, himahleh amelhoih ziak mah un koihiam ah mikhat in ana deihmah mah zelthou unchin, amelhoih uh valpih tuanlou uh. Melhoih khollou, halha halh zomah a chekhial khate adamsung un aval thei ekh mawk ua hiven.

Siamtu'n amah batpih a honbawl ahihna ziak in i hoihlouh dandan a i hoihlouh pih dimah honna pia inchin, ihoih dandan a i hoihpih dimah honpia hin kathei. Melhoih vek!

Aw sakmelhoihnou,namel muhlel zong keidin pahna… Na duang etlawmte ka enchimlou,maimit laukha ah naluaiden e.. Napal kalou lou zong nasakmel muhkia zong keidin ka selung muanna hi..

Thursday, April 1, 2010

I HAVE A DOUBT..Am I really an Indian?

I’ve never realised before, that I am accidentally an Indian! Born, grown, lived life in a place I called Home- Manipur. Never had I thought that I would be going deep down south of India until I had to, as Jobs are like “water in sahara desert” in Manipur.

Well..here I am.. on my way to Chennai, the capital city of Tamil Nadu.There was a Mallu guy(from Kerala -for those who came in late) sitting in front of me with his thick moustache. He started talking to me, asked me where ’am headin’, my name, meaning of my name, purpose of my travel...blah! blah!..his mouth keeps flapping shooting out questions after questions for me. But there was one question that doesn’t go down well with me. The question he asked me, after I told him that ‘am from Manipur, was "IS MANIPUR IN JAPAN?” I paused for a minute and asked him” ARE YOU AN INDIAN?”, he scoffed unbelievingy and said “..of course I am.” I added “IF YOU ARE AN INDIAN YOU SHOULD HAVE KNOWN ITS DIFFERENT STATES,THEIR CAPITAL CITIES, WHICH I KNEW AND LIVED WITH IT. YOU SOHULD BE ASHAMED TO CALL YOURSELF AN INDIAN, NOT KNOWING YOUR OWN COUNTRY WELL AT ALL”. I think he was morethan satisfied with my patriotic(?) answer, I haven’t heard his flapping mouth till I reached Chennai. Whew! What a relief!

Another episode awaited me, at first I don’t have the slightest idea that It was referred to me. While commuting on buses, local trains or while taking a walk I heard children playing on the streets or the guy sitting in front of me sniggered and heard them say from by back “Nepali”.... Ouch!! That hurts!!...I took it as a humiliation, the humiliation that nobody would give a damn! To my fellow Indians I am a Nepali,Chinese/Chinky,Japanese,Koreans but not an Indian. I celebrate the Indian independence day too, Republic Day as well! Studied Indian history, I played Cricket too...well! sometimes.. What did I do to get alienated from my fellow Indians? Nothin’ at all... Nothing that you and I would know.

Now I remember... After crossing the last North Eastern state, there is no resemblance in color,height and what not. And the food we eat is not at all similar, not even close!...We dressed Hollywoodly while you dressed Indianly. Especially in Chennai, I am a Foreigner, the place, people and most of all- the language, where Hindi is not much used...not that I'm well versed in Hindi. But ‘am all praise for the people, they are good, helpful and.. .well! let's not get into that.

Wait a minute! Maybe..No! not maybe!..Surely!.. I am not an Indian. All Indians are not my brother and sisters! How can I always be alienated from my own countryman if ‘am an Indian? For those who abuse us, for those who don’t want to recognise us,treat us as their own countrymen, For those who called us names, For those who threw us lewd comments from our back,F or those who discriminated us in every possible way, Can I ever open my arms and say "Namaste! Fellow Indians, give me a hug, we are one". NO! Not at all..! Never!

Indians might have made a ruckus, a hue and cry when they are facing discrimination in Australia, what's so different from your Hometown.. your own backyard? I asked you Hindustan Walo! You did the same in your home too...To us - The proud Mongoloids of India. May be I should shout and say “Hi.. My dear Australians, keep doing whatever you are doing..you did good.. you did good..keep rocking. Fcuk them up!”, but I wouldn't. May be.. this should be my line.... "Bloody Accidental Indian! " he! He! He! Sic!....